YATIRIM TEŞVİK BELGESİ

2016-2020 Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında (11.Etap KKYDP )Tarıma Dayalı Yatırımlara verilecek hibelerinin uygulama usul ve esasları 21/10/2016 – 29864 tarih sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Hibe programlarına başvurular tebliğin yayımı tarihinden itibaren 70 günlük süre içerisinde yapılabilecektir. Son başvuru tarihi 29/12/2016’ dir.(Başvuru Süresi yeniden düzenlendi)  Uygun başvuru sahipleri gerçek ve tüzel kişiler olup ancak başvuru yapabilmek için  ÇKS  belgesi almış veya  Tarım Bakanlığınca ruhsatlandırılmış diğer belge sahipleri başvuru yapabilecektir.  Konularına göre 81 ilde ve kısmen 39 ** ilde  uygulanacak olan Tarıma Dayalı Kırsal Kalkınma Destekleri  Hibeye esas proje tutarının %50’sine hibe yoluyla destek verilecektir. Diğer %50’si oranındaki tutarı da başvuru sahipleri temin etmekle yükümlü olacaklardır. Programın  konuları, Hibeye esas proje tutarları, desteklenecek illerin özet bilgileri aşağıda verilmiştir.

**39 İl IPARD Uygulamalarının Dışında Kalan İllerdir. Bu iller; Adana, Adıyaman, Antalya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Muğla, Niğde, Rize, Sakarya, Siirt, Sinop, Tekirdağ, Tunceli, Zonguldak, Bayburt, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye ve Düzce.

(*)Yaş meyve sebze tasnif, paketleme ve depolama yatırımları: Yaş meyve sebzenin tasnifi (boy, renk vb.) paketlenmesi (yıkanmış, yıkanmamış, dondurulmuş, dondurulmamış) ve soğuk hava deposunda depolanması proseslerinin tamamını sağlayan yatırımı ifade eder. Örneğin, domatesin boylanarak paketlenip soğuk hava deposunda saklanmasını sağlayan tesis bu yatırım adı altında ifade edilir. Ancak, domatesin suyunun çıkartılması, kurutulması, salça yapılması, doğranması gibi işlemlere tabi tutulması halinde bu kapsamda değerlendirilmez, BÜİ kapsamında değerlendirilir. 

– Hibeye esas proje tutarı alt limiti en az 30.000. Türk Lirası’dir. Bu limitin altındaki başvurular kabul edilmez.
– Hibeye esas proje tutarının %50’sine hibe yoluyla destek verilir. Diğer %50’si oranındaki tutarı başvuru sahipleri temin etmekle yükümlüdür.
– Proje bütçesi KDV (Katma Değer Vergisi) hariç hazırlanır.
– Proje toplam tutarının; Bu maddede belirlenen hibeye esas proje tutarını aşması durumunda, artan kısma ait işlerin proje sahiplerince ayni katkı olarak finanse edilmesi ve yatırım süresi içerisinde tamamlanması gerekir. Bu durumun hibe başvurusu ile beraber taahhüt edilmesi şarttır.
– Küçük ve orta ölçekli ekonomik faaliyetlere yönelik yatırım tesislerinin desteklenmesi amaçlandığından, başvuruda belirtilen proje toplam tutarı ile yatırım konusunun tam olarak gerçekleşmesi sağlanır.
-Büyük bir projenin kısmi gerçekleştirilmesi veya bölümler/üniteler şeklinde program kapsamında yapılmasına yönelik olarak hazırlanan proje başvuruları kabul edilmez.

KKDYP PROGRAMININ  DETAY KONULARI AŞAĞIDA VERİLMİŞTİR;

• KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI YATIRIM KONULARI

  YATIRIM KONULARI (TEDBİRLER)
  (1) Ekonomik yatırım konularında;
  a) Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik yeni tesislerin yapımı,
  b) Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik mevcut faal olan veya olmayan tesislerin kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenilenmesi,
  c) Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması,
  ç) Yenilenebilir enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımı,
  – Sera tesisleri için tamamlama ve kapasite artırımı-teknoloji yenileme hibe başvurusu yapılamaz.
  – Yenilenebilir enerji kaynaklı (Jeotermal, biyogaz, güneş ve rüzgar) sera başvuruları yeni tesis olarak yapılır.
  – Yenilenebilir enerji dönüştürme tesisleri ile sera yapımı projesinin birlikte tek bir yatırım proje teklifi olarak verilmesi gerekir.
  – Yenilenebilir enerji kaynağı olarak güneş enerjisi kullanan sera projelerinde; güneş pili sisteminin veya güneş enerjine dayalı elektrik üretim tesisinin başvuruya esas projede bulunması zorunludur. Bunların dışındaki sistemler kabul edilmez.
  – Mevcut seralarda kullanılmak üzere yenilenebilir enerji üretim tesisi konulu başvurularda güneş enerjisi kullanılması halinde teknik gerekçelerinin açıklanması ve ilgili mevzuata aykırı olmaması durumunda paneller yakın parselde yer alabilir. Bu durumda seranın bulunduğu parselde yer alan enerji nakil hattı da hibe desteği kapsamında olup enerji nakil hattının parsel dışındaki kısmı yatırımcı tarafından ayni katkı olarak karşılanmalıdır.
  – Yenilenebilir enerji içermeyen sera yapımına yönelik yatırım proje başvuruları kabul edilmez.
  -Ancak, mevcut seralar için sadece yenilenebilir enerji kullanımına yönelik başvuru yapılabilir ve bu başvurular kapasite artırımı -teknoloji yenileme konusu olarak değerlendirilir.
  – Yenilenebilir enerji kaynaklı sera başvurularında yenilenebilir enerji kaynağı eğer jeotermal veya biyogaz ise seranın sadece ısı ihtiyacını karşılaması yeterlidir.
  -Mevcut seraların enerji ihtiyacının yenilenebilir enerji kaynağından karşılanmasına yönelik başvuruda bulunulması halinde; hibe başvuru formunda yatırımın niteliği kapasite artırımı-teknoloji yenileme, projenin konusu kodu ise YEÜ (yenilenebilir enerji üretim tesisi) olmalıdır. Aksi takdirde, örneğin projenin konusu kodu SER (yenilenebilir enerji kullanan seralar) olarak belirtilmiş ise başvuru iptal edilir.
  -Daha önce yenilenebilir enerji kaynaklı sera ile ilgili olarak hibe desteğinden yararlanan yatırımcılar aynı sera ile ilgili başvuru yapamazlar.
  – Yenilenebilir enerji kaynaklı yeni sera başvurularında dekara maliyet;
  – Topraklı seralarda en fazla 110.000 TL/da,
  – Topraksız seralarda en fazla 145.000 TL/da,
  – Topraksız sislemeli cam seralarda en fazla 180.000 TL/da,
  -Topraksız, sislemeli ve su kültürü (Hidroponik) kullanan seralarda örtü malzemesine bakılmaksızın en fazla 180.000 TL/da olmalıdır.
  d) Bu Tebliğ kapsamında bulunan konularla ilgili tarımsal faaliyetlere yönelik yapılmış tesisler ile bu tebliğ kapsamında yapılacak tesislerde, ayrıca üç dekardan küçük olmaması şartıyla örtü altı kayıt sistemine kayıtlı mevcut modern seralarda kullanılmak üzere; yenilenebilir enerji kaynaklarından jeotermal ve biyogazdan ısı ve/veya elektrik üreten tesisler ile güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten tesislerin yapımı,
  Yenilenebilir enerji kaynaklarından jeotermal, biyogaz, güneş ve rüzgar enerjisi üretim tesisleri;
  – Tebliğde yer alan yatırım konularıyla ilgili yeni tesis başvurularında projenin bir unsuru olması halinde hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  – Tebliğ kapsamında bulunan konularla ilgili tarımsal faaliyetlere yönelik yapılmış ya da yapılacak tesislerin enerji ihtiyacını karşılamak üzere birden fazla yenilenebilir enerji kaynağı kullanılabilir.
  – Tebliğde yer alan yatırım konularıyla ilgili mevcut bir tesisin (mevcut tesisin program kapsamında gerçekleştirilmiş olması şartı aranmaz) enerji ihtiyacını karşılamaya yönelik başvuru olması halinde; hibe başvuru formunda yatırımın niteliği kapasite artırımı -teknoloji yenileme, projenin konusu YEÜ (yenilenebilir enerji üretim tesisi) olarak belirtilmelidir.
  – Yenilenebilir enerji olarak jeotermal, biyogaz, güneş ve rüzgar enerjisi kullanacak bütün yatırım konularında yenilenebilir enerji üretimi mevcut veya bu Tebliğ kapsamında kurulacak tesisin kurulu güç üzerinden hesaplanan yıllık enerji ihtiyacının en az % 51 ini en fazla % 110 unu karşılayacak şekilde projelendirilmesi halinde hibe desteğinden faydalandırılır. Elde edilen enerji; mevcut veya bu Tebliğ kapsamında kurulacak tesisteki enerji ihtiyacının % 110 unu aşması durumunda elde edilen toplam enerji ile tesiste ihtiyaç duyulan enerji oranlanarak hibe ödemesi yapılır. Bu oranların dışında kalan kısımlar ayni katkı olarak karşılanmalıdır.
  Örneğin: Tesisin onaylı elektrik projesinde belirtilen toplam kurulu gücü 15 kW/h ve yıllık enerji ihtiyacı ise 15 kW/h X 24 saat X 360 gün = 129.600 kW/yıl olsun. Bu tesise rüzgar santrali kurulmak istenmesi durumunda santralin gücünü belirlemek için meteorolojiden rüzgar santralini çalıştıracak kuvvetdeki yıllık rüzgarlı saat miktarı alınacak 66.096 kW/yıl- 142.560 kW/yıl arasında üretim yapacak kapasitede rüzgar santrali seçimi yapılmalıdır. yenilenebilir enerji üretim tesisinin kapasitesi yıllık enerji ihtiyacının % 51’i olan 66.096 kW/yılın altında kalıyor ise bu tesis veya ünite için hibe desteği verilmez. Yapılacak yenilenebilir enerji üretimi tesisine ait yıllık enerji üretiminin % 110’u olan 142.560 kW/yıl dan fazla olması halinde aşan kısım ayni katkı olarak projelendirilmelidir. Yatırımcının projelendirdiği yenilenebilir enerji üretim tesisinin veya ünitesinin yıllık enerji üretimi 200.000 kW/yıl ve maliyeti 1.000.000 TL olsun. Bu durumda yatırımcı proje başvurusunu yaparken (142.560 kW/yıl / 200.000 kW/yıl) X 1.000.000 TL = 712.800 TL’lik kısmı hibeye esas proje tutarı kapsamında, bu miktarın dışında kalan 287.200 TL ise ayni katkı olarak bütçelendirilmelidir.
  – Elektrik piyasasında lisanssız elektrik üretimine ilişkin yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine göre projelendirilmelidir.(Ruhsat işlemlerinin uzun zaman alabileceği öngörüsü üzerine yatırımcıların mağduriyet yaşamamaları için işlemlere hibe sözleşmesi öncesi başlaması kendi menfaatlerine olacaktır.)
  – Jeotermal enerji kaynağı için kiralama yapılabilir. Ancak kiralama süresi tebliğ yayım tarihinden itibaren en az 7 (yedi) yıl olmalıdır. Kiralama bedeli ise hibe desteği kapsamında değerlendirilmez. Tesisin bulunduğu parselde yer alan jeotermal nakil hattı hibe desteği kapsamında olup parsel dışındaki nakil hattı hibe desteği kapsamı dışındadır.
  – Jeotermal kuyu ile ilgili hibe ödemesi yapılabilmesi için sondaj neticesinde pompa tecrübesi sonucu yeterli suyun çıkarılması ve işletme ruhsatının alınmış olması gerekmektedir.
  – Ürün atıkları, katı yakıtlar, doğal gaz, likit gaz gibi maddelerin yakılması sonucu elde edilecek enerji yenilenebilir enerji olarak değerlendirilmez.

  e) Tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlar,
  I- Büyükbaş için sabit yatırımlar
  a) Et (Sığır)
  b) Süt (Manda/Sığır)
  II- Küçükbaş için sabit yatırımlar
  a) Et (Koyun/Keçi)
  b)Süt (Koyun/Keçi)
  III- Kültür Balıkçılığına yönelik sabit yatırımlar
  IV- Kültür Mantarıcılığına yönelik sabit yatırımlar
  Tarımsal üretime yönelik sabit yatırım projelerinin kapasiteleri en az aşağıdaki büyüklükte olacaktır;
  Süt sığırcılığı: en az 10 baş süt ineği kapasiteli tesis, 10 baştan çok 500 baştan az olmalıdır.
  Besi sığırcılığı: en az 30 baş sığır kapasiteli tesis, 30 baştan çok 500 baştan az olmalıdır.
  Manda yetiştiriciliği: en az 10 baş süt mandası kapasiteli tesis,
  Et /Süt koyunculuğu: en az 100 baş et/süt koyunu kapasiteli tesis,
  Et /Süt keçiciliği: en az 100 baş et /süt keçisi kapasiteli tesis,
  Kültür balıkçılığı: en az 10 ton kurulu üretim kapasiteli tesis.

  Süt üretimine yönelik küçükbaş (koyun/keçi) ve büyükbaş (manda/sığır) konusunda yapılacak başvurularda aşağıdaki kriterler dikkate alınacaktır.
  – Kapasitesine uygun planlanmış ahır/ağıl yapımı ile süt sağım ünitelerini içeren yeni tesis/tamamlama/kapasite artırımı-teknoloji yenileme başvuruları hibe kapsamında değerlendirilir.
  – Sunulacak projede sürü projeksiyonu yer alacaktır.
  – Büyükbaş süt üretimi için yapılan sabit yatırım proje başvurularında; başvuru sahibinin kendisine ait olan veya taahhüt edeceği hayvan varlığı proje kapasitesinin % 60’ından az olamaz. Örneğin sunulacak projenin kapasitesi 50 baş ise başvuru sahibinin en az 30 baş süt ineği veya süt mandasına sahip olması veya nihai rapordan önce hayvan varlığını karşılayacağını (30 baş) taahhüt etmesi gerekmektedir.
  – Koyun ve/veya keçi için sabit yatırım proje başvurularında; başvuru sahibinin kendisine ait olan veya taahhüt edeceği hayvan varlığı proje kapasitesinin % 40’ından az olamaz. Örneğin sunulacak projenin kapasitesi 500 baş ise başvuru sahibinin en az 200 baş koyun-keçiye sahip olması veya taahhüt etmesi gerekmektedir. Süt sağım ünitesi, yem kırma makinesi, yem deposu, süt soğutma tankı, kuzu/oğlak bakım ünitesi ve padok gibi unsurları bulundurması zorunludur.
  – Büyükbaş süt üretimi için yapılacak yeni tesis başvurularında, ahır ve sabit süt sağım ünitesi birlikte projelendirilecektir. Bilgisayarlı sürü yönetimine sahip sağım ünitesi veya komple sistem süt sağım ünitesi, gübre sıyırıcı, gübre çukuru, yem karma makinesi (sabit/hareketli), yem deposu, süt soğutma tankı, buzağı kulübeleri, hayvan bakım sehpası, silaj çukuru, doğumhane, buzağı bakım ünitesi ve padok gibi unsurlar hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  – Koyun-keçi yatırımlarında et ve süt üretimi ayrımı yapılmamaktadır. Bu nedenle koyun-keçi için yapılacak yeni tesis başvurularında, ağıl ve süt sağım ünitesi birlikte projelendirilecektir. Süt sağım ünitesinin mobil olması durumunda süt sağım ünitesine destek verilmez. Bu durumda yatırımcı mobil süt sağım ünitesini ayni katkı ile karşılamak zorundadır.
  – Mevcut ahır/ağılın kapasitesini artırmaya yönelik olarak kapasite artırımı – teknoloji yenileme konusunda hibe başvurusu yapılabilir. Örneğin mevcut ahır/ağılın kapasitesi 200 baş iken 400 başa çıkarılması gibi.
  – Mevcut ahır/ağılda yukarıda açıklanan unsurların mevcut olması şartıyla, sadece sabit süt sağım ünitesi için de kapasite artırımı – teknoloji yenileme konusunda hibe başvurusu yapılabilir.
  – Canlı hayvan alımı hibe kapsamında değildir.
  – Ayrı bölümlerde yer alması şartıyla, koyun ve keçi aynı proje kapsamında yer alabilir.
  – Hayvan alacağını taahhüt ederek proje sunanlara bu taahhüdünü yerine getirmediği sürece hibe ödemesi yapılmaz. Yatırımcının hayvan alımı ile ilgili taahhüdünü yatırım süresi içerisinde yerine getirmesi ve hayvan varlığının il müdürlüğünce yerinde tespit edilerek kayıt altına alınması ve yatırımın tamamlanmasından sonra hibe ödemesi yapılır.
  – Hayvan varlığı mevcut olan yatırımcılar için yatırımın tamamlanmasından sonra hibe ödemesi yapılır.
  – Et ve/veya süt için damızlık sığır yetiştiriciliği başvuruları et (besi)sığırcılığı kapsamında değerlendirilir.
  Büyükbaş besi (sığır) konusunda yapılacak başvurularda aşağıdaki kriterler dikkate alınacaktır.

  – Yeni tesis/tamamlama/kapasite artırımı-teknoloji yenileme başvuruları hibe kapsamında değerlendirilir.
  – Büyükbaş besi için yapılacak yeni tesis başvurularında, projede belirtilen tesis kapasitesindeki hayvan varlığının en az % 70’i karşılanacaktır. Örneğin, besi ahırı kapasitesi 100 baş ise, en az 70 baş besi hayvanı alması gereklidir. Hibe ödemesi bu koşul yerine getirilmeden yapılmaz. Gübre sıyırıcı, gübre çukuru, yem karma makinesi (sabit/hareketli), yem deposu, silaj çukuru gibi unsurlar hibe desteği kapsamında değerlendirilir. Kesimhane hibe desteği kapsamda değerlendirilmez.
  – Büyükbaş süt üretimi için yapılan sabit yatırım proje başvurularında sürü projeksiyonu taahhüt sayılır. Büyükbaş besi için yapılan sabit yatırım proje başvurularında faaliyete başlamak için edinilen canlı hayvan sayısı için taahhüt ayrıca verilebilir, ya da başvuruda belirtilir.
  – Canlı hayvan alımı hibe kapsamında değildir.
  – Hayvan alacağını taahhüt ederek proje sunanlara bu taahhüdünü yerine getirmediği sürece hibe ödemesi yapılmaz. Yatırımcının hayvan alımı ile ilgili taahhüdünü yatırım süresi içerisinde yerine getirmesi ve hayvan varlığının il müdürlüğünce yerinde tespit edilerek kayıt altına alınması ve yatırımın tamamlanmasından sonra hibe ödemesi yapılır.
  – Hayvan varlığı mevcut olan yatırımcılar için yatırımın tamamlanmasından sonra hibe ödemesi yapılır.
  Et ve Süt üretimine yönelik büyükbaş ve küçükbaş yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırm projeleri;
  – Bakanlığımızın yürürlükte olan Çiftlik Hayvanlarının Refahına İlişkin Yönetmelik hükümleriyle uyumlu olmalıdır.
  -Maliyetleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarını aşamaz.
  Kültür Balıkçılığına yönelik modern sabit yatırımlar;
  – İç sularda üretim ve yetiştirme amacıyla yapılan modern sabit yatırımları kapsar.
  – Destekleme kapsamında üretim ve yetiştirme amacıyla yapılan havuzların betonarme olması zorunludur.
  – Ağ havuz (ağ kafes), plastik ve benzeri malzemeden yapılan tank ve benzeri üniteler hibe desteği kapsamında değildir.
  – Sadece kuluçkahaneye yönelik başvurular da hibe kapsamında kapsamında değerlendirilir.
  Kültür Mantarıcılığına yönelik modern sabit yatırımlar;
  – Kültür mantarcılığına yönelik modern sabit yatırımlar; mantar üretim tesisi ve bu tesisin kapasitesine uygun kompost hazırlama ünitesi ile birlikte projelendirilebileceği gibi sadece mantar üretim tesisi olarak da projelendirilebilir.
  – Yeni tesis olarak tek başına kompost hazırlama ünitesine hibe desteği verilmez. Ancak mevcut bir mantar üretim tesisi için yapılacak kompost hazırlama ünitesi için kapasite artırımı – teknoloji yenileme olarak başvuruda bulunulabilir.
  – Sabit raflar ve paketleme ünitesi de hibe desteği kapsamındadır.

  f) Hayvansal ve bitkisel orijinli gübrelerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

  – Hayvansal orijinli gübreler, hayvanların dışkıları ile yataklıklarının artıklarından oluşan ürün (Ahır gübresi veya çiftlik gübresi)
  – Bitkisel orijinli gübreler, tarımsal amaçlı yetiştirilen bitkilerin kendisinden yada işlenmesi sonrası elde edilen yan ürünlerinden oluşan ürün. (örnek sera veya budama atıkları v.b.)
  – Hayvansal ve bitkisel orijinli gübrelerin işlenmesi ve paketlenmesine yönelik yeni tesis, kapasite artırımı – teknoloji yenileme ile tamamlama proje başvurularına hibe desteği verilmektedir. Ancak yeni tesis veya tamamlama hibe başvurularında sunulan projede mutlaka işleme ve paketleme üniteleri birlikte yer almalıdır. Hayvansal ve bitkisel orijinli gübrelerin her biri için tek başvuru yapılabileceği gibi iki konuyu birlikte içeren başvuru da yapılabilir.
  – Yeni tesis veya tamamlama kapsamında sadece işleme veya sadece paketleme tesisi başvurularına hibe desteği verilmez.
  – Gübre toplayıcı ve taşıyıcı işlevi yapan kendinden hareketli ya da çekilir tip makine ve ekipman hibe desteği kapsamında değerlendirilmez.
  2) Kırsal ekonomik altyapı yatırım konularından;
  a) Kırsal turizm yatırımları,
  b) Çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri,
  c) El sanatları ve katma değerli ürünler,
  ç) Bilişim sistemleri ve eğitimi,
  hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  a) Kırsal turizm: 39 ilde; Sadece yeni tesis başvuruları için kırsal alanda en fazla 25 oda kapasiteli konaklama tesislerine, verilecektir. Alınacak makine ekipman ve malzemeler tesisin kapasitesiyle orantılı olmalıdır.
  b) Çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri: 81 ilde “çiftlik muhasebe veri ağı” sistemine kayıtlı tarımsal işletmelerin kapasite ve üretimiyle orantılı olarak;
  1- Balıkçı barınaklarının modernizasyonu, buzlama makinesi, balık nakil tankı, kafes ve kafes ağı, balık boylama makinası, fish pump, tambur filtre,
  2- Çiftlik gübresi depolama ve/veya işleme ve dağıtma sistemleri, çiftlik gübresi depolama ve/veya işleme tesisi olanlara çiflik gübresi dağıtma sistemleri,(tüm imalatlar TSE, yürürlükteki teknik mevzuata, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapı işleri genel teknik şartnamesine uymalıdır, kullanılacak yapı malzemesi sızdırmaz ve sülfata dayanıklı olmalıdır)
  3- Yaylacılar ve arıcılar için çekilir tip güneş paneli, çadır ahır ve ağıl,
  4- Bitkisel üretime yönelik yüksek plastik tünel, meyve bahçelerinde don zararını engellemeye yönelik sistemler, mantar yetiştiriçiliğine yönelik sera, faal durumda olup yenilenebilir enerji kullanacak seraların modernizasyonu için ısıtma sistemi, ısı perdesi, polikarbon sera örtüsü.
  5- Tarımsal üretimiyle orantılı çiftlik içinde üretilen ürünlerin işlenmesine yönelik işleme tesisleri, soğuk hava deposu, soğuk oda, şoklama ünitesi, çelik silo,
  6- Hayvansal üretime yönelik en fazla 1000 adet kapasiteli taşınabilir kanatlı kümesi, süt soğutma tankları, süt sağım sistemleri, yem karma, yem kırma/ezme, büyükbaş yemlik ve suluk küçükbaş yemlik ve suluk, hayvan padok sistemleri, üstü kapalı kaba yem deposu,
  * Çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik olarak yukarıda belirtilen gruplardan sadece bir tanesi için başvuru yapılabilir.
  c) El sanatları ve katma değerli ürünler: 39 ilde; Kırsal alanda bulunan tesislerde illerce belirlenecek çeşitli el sanatları;

  UYGUN EL SANATLARI LİSTESİ EL SANATININ ADI		TANIM
  1	Ahşap işi	Ahşap işi mimariyle ilişkili olarak ahşap işi iki gruba ayrılır. Ahşap, sehpa, çekmeceler, sandıklar, kaşıklar, bastonlar, kürsüler, Kuran muhafazaları, beşik, sedir gibi ev eşyaları ve minberler ve cami işlemeleri, tavanlar, sütun başları, pencereler, kapılar, konsollar, kirişler gibi mimari parçalar için kullanılır. Ceviz, elma, sedir, abanoz ve gül ağacı, boyama, kabartma, oyma, dekorlama gibi farklı tekniklerle işlendiğinde özellikle popüler olmaktadır.
  2	Metal işi	Metal işleri: metal işi farklı alet ve gereçlerle ham metali işlenmiş metal yapmaktır. Atölyenin koşulları ve uygulanan teknik, metalin sertliğine ve ürün tipine göre değişmektedir.
  		Altın işleri altına şekil verme çalışmasıdır. Özellikle değerli ve yarı değerli taşlarla takımlar için farklı teknikler kullanılmaktadır.
  		Bakır Anadolu sanatında önemli bir yer tutar ve kolayca elde edilir. Bakır kapıları dekore etmek için ve kapı tokmakları, başlıklar, mücevher, kaplar için günlük yaşamda kullanılır.
  		Şekil vermek için gümüşle çalışma. Özellikle takılar, süsler, v.b. üretme için farklı teknikler kullanılır.
  		Demir işleri (demir-çelik) bıçaklar, bahçe gereçleri (balta, kürek, keser, kazma, v.b.) el aletleri ve kaplar, tencereler, setler, başlıklar ve kapılar için kullanılır.
  3	Cam eşya	Ham madde olarak camı kullanarak mavi boncuk ve gaz lambası, lale vazosu, şeker kaseleri, mozaik cam panolar, kadehler gibi aksesuarlar ve aletlerin üretimi
  		Üflemeli cam eşya, kakmacılık, boyalı ve mozaik cam kullanılan tekniklerden bazısıdır.
  4	Seramiklerin Üretimi	Seramik çeşitli araçlarla inorganik malzemelerin pişirilmesi ve oluşumu demektir. Seramiğin ana bileşeni, bir fırında pişirilen ve bir torna veya kalıpta şekil verilebilen kildir.
  5	Çanak çömlek (toprak eşya, çömlek yapma)	Toprak kaplar ve çömlekler kil ve suyu karıştırarak veya torna veya kalıpta şekillendirip bir fırında pişirerek yapılır.pişirme aşamasından sonra, nesneler sertleşir ve şekil alırlar.
  6	Çinicilik	Çini ana malzemesi kuvars olan nesne veya bir pişmiş bisküvi panelle kullanılır ve bir yanı dekorasyonda sırlanır. Çiniler mimaride kullanılıp kullanılmamalarına göre iki grupa ayrılır.
  7	Dokumacılık	Mendil, puşu, Trabzon giysisi, peştemal, el yazmalı başörtüsü, Vezirköprü giysisi gibi yün, pamuk ve ipek iplikleri kullanarak bir tesgahta kumaşın yaratılması
  8	Hasır işi	Saz ve mısır kapçığından kullanarak yapılır. (Karadeniz bölgesi). Sazlar ve kapçıklar bir tezgahın üzerine yerleştirilir. Dokuma aynı malzemenin birbirine sarılmasıyla yapılır. Bu teknik duvar kaplaması, zemin kaplaması, tabanlık, seccase, kova olarak kullanılmaktadır, günümüzde asıl olarak dekorasyon için kullanılmaktadır.
  9	Sepet dokuma	Bir sepet, plastik mazlemeler ve ince ağaç dalları, sazlardan yapılır ve farklı eşyaları taşımak için kullanılan el kabıdır. Ince, sağlam sepetler bambu veya söğüt ağacı, kestane, ceviz, hasır, palmiye gibi farklı ham maddelerden üretilir. Nemli malzeme, sepetin istenen boyutunu yansıtan bir + şeklindeki zemine yerleştirilir. Aynı malzemenin farklı miktarları daha sonra eklenir ve örülür.
  10	Müzik aletleri yapımı	Bu aletler ahşap, bitkiler, hayvan bağırsağı, hayvan kılı, kemik ve boynuz kullanarak yapılır. Nefesli, perküsyon, telli çalgılar olarak sınıflandırılır.
  11	Keçe yapımı	Keçe, sabun, yağlar ve asitle ısı, nem ve basınç altında özellkle yün gibi hayvansal dokuları katarak elde edilir. Keçe fabrikalarda veya baskı yöntemiyle üretilir. Kuzu yününün yanı sıra, tavşan, deve, tiftik ve keçi tüylerinin tümü kullanılır. Doğal renkler (siyah, beyaz, kahverengi) yüzey için kullanılır ve genelde sentetik boyalarla renklendirilen keçeli tasarımlar uygulanır. Tasarımların çoğu geometrik şekillere sahiptir ancak doğadan şekiller de görülebilir.
  12	Kilimcilik	Bu örgü yüzeyli dokumadır, örgü iplikleri, çözgü ipliği boyunca biri öne biri arakaya geçirilir ve çözgü iplikleri sıkılaştırılıp gizlenir. Tasarımın olduğu özel alanlardaki kilimlerde, renkli çözgü iplikleri, diğer tasarımın sınırına erişip dönene kadar devam eder. Bu şekilde tasarımlar aynı renkli örgüler çözgüler arasında gidip geliyor şeklinde görünür. Kilim, çanta, zemin örtüsü, seccade bu teknikle üretilen bazı ürün örnekleridir.
  13	Halıcılık	Yan yana pamuk, ipek, tiftik ve yün iplikleri yerleştirerek bir çözgü iskeleti oluşturulur. Iskeletteki her çift iplik çaşitli teknikler aracılığyla ipek veya floşla bağlanır ve çözgü ipliğiyle sağlamlaştırılır. Halı üretiminde iki veya üç çözgü olabilir. Bir kaç sırayı tamamladıktan sonra, dokuma halı makaslarının yardımıyla istenilen uzunlukta kesilir.
  14	Semer yapımı	Eşek, katır veya beygirlere binme için kullanılan hayvanların sırtına yerleştirilen ahşap yastık semer olarak adlandırılır. Ahşap, netal, deri, hasırotu veya dokunmuş kumaştan yapılabilir. Güçlü ipler semeri bağlamak için kullanılır.
  15	Taş işleme	Taş işleme sanatından kullanılan taş, oyma, röliyef ve kazıma gibi farlı inşaat tekniklerine gore sınıflandırılabilir. Süsleme unsurları genelde bitkiler, geometrik tasarımlar ve yazıdır. Geleneksel mimaride, taş işleme iç ve dış duvarların inşaat ve dekorasyonunda önemli rol oynar. Diğer yaygın kullanım mezar taşları, el değirmeni ve mozaik taş sanatıdır.
  16	Dekoratif taş işi	Zümrüt, yakut, ametist, yeşim, kehribar, mercan gibi doağl dekoratif taşları kullanarak mücevher, çelenk, sigara kutusu ve baston gibi ürünlerin üretimi
  17	Sedef döşeme	Sedef yerleştirerek farklı motifler yaratmak için abanoz, maun ve ceviz gibi pahalı ahşaplar üzerinde dekorasyon yapma. Kapı, pencere, bardak, sandalye, çekmece, Kuran kabı, masa, koltuk, silah, kahve takımı, v.b.de kullanılır.
  18	Kağıt sanatları (hattatlık (kaligrafi),ebru sanatı, tezhip)	Kaligrafi, arap harfleriyle yapılan yazı sanatı türüdür. Bu sanat Arap harflerinin ilerleme yaptığı dönemden sonra 6. ve 10. Yüzyıllarda çıkmıştır. Kaligrafi, Arapça hat demektir. Ebru sanatı, renklerin ve çizimlerin birbirine girmeden yapılması ve bakışla seçilebilmesi demektir. Kağıt üzerine aktarılan bu şekillerle yapılan resimler ve su içinde sıvı boyayla rasgele çıkan şekiller sanatıdır.
  		Tezhip, altın kaplamayı kasteder. Altın ve boyanın kullanımıyla yapılan dekorasyon sanatıdır. Kitaplar, hat panoları, harfler, deri ve ahşap işleri üzerine yapılan geleneksel şekillerle yapılan dekorasyondur.
  19	Saraçlık	Saraçlık, kalın deri ve ince deri kullanarak koşum takımı, kemer, silah kılıfı, çanta, dekorasyon malzemeleri, ayakkabı gibi eşyaları üretme sanatıdır. Kürkçülük deri
  20	Folklorik bebek ve giysi yapımı	Orijinalinin aynısının minyatür boyutunda veya bire bir aksesuarlar ve geleneksel giysilerin üretimidir. Geleneksel giysiler her ilde farklıdır. Bu giysilerin üretiminde farklı giysiler, boncuklar ve farklı metaller kullanılır.
  21	Yorgancılık	Farklı dikiş teknikleri kullanarak farklı giysilerle yapılan kılıfa konan yüy veya yün, pamukla yapılan şilte dekorasyonudur.
  22	Tarak yapımı	Modern tekniklerden önce metaller ve bazı hayvanların kabuğu, kemiği kullanılarak geleneksel yöntemlerle ayna ve tarakların üretimidir.
  23	Alçı işleri/tandır yapımı	Alçıyla yapılan dekorasyonlara mala kari denir. Alçı işleri taş işi ve seramik tekniklerinin bir karışımıdır. Mimari dekorasyonların bazı örnekleri, trabzan, tavan, kubbe, mihrap, kürsü, tandır v.ddir.
  24	Dikişçilik, giysi dekorasyonu, nakış işleme, örgü	Iğne, mekik, tığ, firkete kullanılarak yapılır. Teknikler birbirine bağlı zincir, örme ve bazen pullar, boncuklar ve payetler kullanrak yapıma kadar uzanır. Iğne, tığ, firkete, yün, boncuk, koza gibi tipler vardır.
  		İğne işleri: çin iğnesi, çapraz iğne, şahmerdan, iri iğne işleri, meşhur bazı iğne işlerinin örnekleridir.
  		Dikişçilik, makine kullanarak veya elle ev tekstili veya giysileri üretmek için dokumayı birleştirme. Dekoratif amaçlı dikişçilik çerçeve veya diğer el aletlerini kullanarak mendil, başörtüsü, seccade, bohça ve peçete yapmak için farklı renkler ve şekillerde yapılır.
  		Kumaş boyama boya ve fırça kullanarak bir kumaş üzerine her çeşit şekli aktarmadır. Genellikle ana malzemesi kumaş olan çeyiz malzemeleri, perdeler, giysiler, çanta ve diğer eşyalar için kullanılır.
  		Örgü, süeter, çorap, patik, eldiven, başörtüsü, başlık v.b.de kullanılır.
  25	Süpürge yapımı	Araziden toplanan süpürge out, süpürge yapmak içn kesilir ve demet yapılıp sulanır. Sulanan süpürge otu kükürtle beyazlatılır. Ve beyazlatılan süpürge çıkrıkla temizlenir ve demetler olarak toplanır ve iple bağlanır ve süpürge yapılır.

  ç) Bilişim sistemleri ve eğitimi: 81 ilde; Sürü yönetim sistemi ve sadece tarımsal kooperatiflere yönelik yürürlükteki mevzuatlara uygun çalışacak su ürünleri mezat sistemi.

  3) Tarımsal ürünlerin işlenmesi kapsamında, başka bir yatırım tesisinde ilk işlemesi yapılan mamul ürünün ikincil işlemesine ve paketlenmesine yönelik yatırım teklifleri hibe desteği kapsamında değerlendirilmez. (Sert kabuklu meyveler bu madde kapsamında değildir.)
  Örneğin çay, zeytinyağı, un vb. gibi başka bir yatırım tesisinde işlenmiş, mamul haline getirilmiş ürünlerin işlenmesi, paketlenmesine yönelik başvurular hibe desteği kapsamında değerlendirilmez.
  – İlk ürünün işlemesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlara hibe desteği verilir.
  – Kanatlı, büyükbaş ve küçükbaş hayvanların etlerinin işlenmesinde karkas et birinci ürün olup tanımları aşağıdaki gibidir.
  Kanatlı Karkası: Tekniğine uygun olarak kesilmiş, tüyleri yolunmuş, içi boşaltılmış, baş ve ayakları kesilmiş, yıkama ve soğutma işlemi görmüş, suyu sızdırılmış bir bütün halindeki kasaplık kanatlı hayvan gövdesidir.
  Büyük ve Küçük Baş Karkası: Kasaplık hayvanın kanının akıtılıp yüzüldükten, iç organları boşaltılıp, baş ve ayaklarından ayrıldıktan sonra elde edilen gövdesidir.
  – Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların derilerinin işlenmesinde ham deri birinci ürün olup tanımı aşağıdaki gibidir.
  Ham Deri: Hayvanlardan yüzülmüş ve koruma işlemleri dışında işlem görmemiş derilerin tamamını kapsamaktadır.
  – Hayvansal ürün olarak derinin işlenmesine yönelik yatırım tesislerinde birinci ürün olarak pikle deri ve kromlu deri hariç sadece tuzlu yaş veya kuru (Hava kurusu, tuzlu kuru, don kurusu) ham derinin işlendiği tesisler hibe desteği kapsamındadır.
  – Deri işleme tesisine yönelik hibe başvuruları yatırım yerinin organize sanayi bölgesi olması şartıyla kabul edilir.
  4) Un ve karma yem konularında yeni yatırım tesisi başvuruları kabul edilmez. Kütlü pamuk konusunda kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenileme dışındaki başvurular kabul edilmez. Çay konusunda sadece yaş çay üretiminin yapıldığı illerdeki başvurular kabul edilir. (Yaş çay üretiminin yapıldığı iller: Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin.)
  5) Tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik yeni tesis başvurularında sadece çelik silo ve soğuk hava deposu hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  – Doğal yapılar için depolama başvurusu kabul edilmez.
  – Çelik silo başvurusu mevcut bir tesisin (un fabrikası, yem fabrikası vb.) bir ünitesi olarak yapılıyor ise yatırımın niteliği kapasite artırımı -teknoloji yenileme, proje konusu kodu ise BÜİ olmalıdır. Çelik silo başvurusu bağımsız bir tesis olarak yapılıyor ise niteliği yeni tesis, kodu ise ÇES olmalıdır.
  – Mevcut bir tesisin ünitesi olarak yapılacak silo başvurularında mevcut tesise ait yapı kullanma izin belgesinin de başvuru ekinde sunulması gerekmektedir. Bu silo inşaatı yapı ruhsatına tabi ise yapı ruhsatının ilk ödeme talebi ekinde sunulması gerekmektedir.
  – Soğuk hava deposu başvurusu mevcut bir tesisin (süt işleme, et işleme vb.) bir ünitesi olarak yapılıyor ise yatırımın niteliği kapasite artırımı – teknoloji yenileme, proje konusu kodu ise BÜİ/HÜİ/SÜİ olmalıdır. Soğuk hava deposu başvurusu bağımsız bir tesis olarak yapılıyor ise niteliği yeni tesis, kodu ise SHD olmalıdır.
  – Soğuk hava deposu (SHD) için yapılan yeni tesis başvurularında hayvansal ürünler ve/veya su ürünleri ve/veya bitkisel ürünler depolanabilir.
  – Mevcut bir tesisin ünitesi olarak yapılacak soğuk hava deposu başvurularında mevcut tesise ait yapı kullanma izin belgesinin de başvuru ekinde sunulması gerekmektedir. Bu soğuk hava deposu inşaatı yapı ruhsatına tabi ise yapı ruhsatının ilk ödeme talebi ekinde sunulması gerekmektedir.
  – Soğuk hava depolarında depolama alanı 750 m2 den veya depolama hacmi 4500 m3 den düşük olamaz. (Gerçek kişi başvuruları ve tarımsal amaçlı kooperatif başvuruları hariç.)
  – Çelik silo ve soğuk hava deposu tesislerine yönelik tamamlama ve kapasite artırımı-teknoloji yenileme başvuruları hibe desteği kapsamında değerlendirilmez.
  6) Yatırımcılar bu Tebliğ kapsamında tüm yatırım konularında ülke genelinde sadece bir adet proje başvurusunda bulunabilir.
  7) Kırsal ekonomik altyapı yatırımlarından kırsal turizm için yeni tesis, diğer yatırımlar için kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenileme konusunda başvuru yapılabilir. Ayrıca, kırsal turizm ve el sanatları ve katma değerli ürünler konularına sadece kırsal alanda başvuru yapılabilir.
  – Yatırım konuları tebliğ gereği illere göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle tarımsal amaçlı kooperatif, birlik ve bunların üst birlikleri; hangi ilde yatırım yapacaklarsa o il için tebliğde belirtilen yatırım konularından birine başvurabilirler.
  8) Kırsal ekonomik altyapı yatırımlarından çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri hariç, bütün başvurularda başvuruya esas yatırım konusunun hibe desteği kapsamında değerlendirilebilmesi ve hibe desteğinden yararlanabilmesi için, alınmış veya alınacak olan yapı ruhsatı ve yapı kullanım izin belgelerinin mutlaka başvuru konusu ile uyumlu olması gerekir.
  – Kısmen yapılmış tesislerin tamamlanmasına veya kapasite artırımı- teknoloji yenilemeye yönelik başvurularda; yatırım yeri organize sanayi bölgesi, tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi veya küçük ihtisas sanayi sitesinde ise, işletmenin uygulayacağı yatırım konusu ile uyumlu olduğunu gösteren belgenin yukarıda belirtilen yatırım yerleriyle ilgili yönetim kurulundan alınması gerekir.
  9) Bütün başvurularda yatırım yerinin; başvuru sahibi adına olması veya Hazine, belediye, il özel idaresi, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, ticaret borsası, Vakıflar Genel Müdürlüğü, organize sanayi bölgesi, tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi ve küçük ihtisas sanayi sitesinden başvuru sahibi adına bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren en az yedi yıl tahsis/irtifak tesis edilmiş olması veya Hazine, belediye, il özel idaresi, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, ticaret borsası, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile bunlar dışında kalan tüzel ve gerçek kişilerden bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren en az yedi yıl kiralanmış olması gerekir. Tarımsal amaçlı kooperatiflerce balıkçı barınaklarına yapılacak olan soğuk hava deposu başvurularında yedi yıl kira süresi şartı aranmaz.
  ? Tarımsal kalkınma kooperatifleri (TKK) ile su ürünleri koopertifleri (SÜK).
  10) Yatırım, mülkiyeti veya kullanım hakkı başvuru sahibine ait olmak üzere bitişik birden fazla parselde yer alabilir. Mevcut seralarda kullanılmak üzere yenilenebilir enerji üretim tesisi konulu başvurularda güneş enerjisi kullanılması halinde teknik gerekçelerinin açıklanması ve ilgili mevzuata aykırı olmaması durumunda paneller komşu parsellerde yer alabilir.
  – Bütün başvuruları için yatırım yerinin mülkiyeti ;
  1) Başvuru sahibi adına olabilir.
  2) Hazine, belediye, il özel idaresi, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, ticaret borsası, Vakıflar Genel Müdürlüğü, organize sanayi bölgesi, tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi ve küçük ihtisas sanayi sitesinden başvuru sahibi adına tahsis/irtifak tesis edilmiş olabilir.
  3) Hazine, belediye, il özel idaresi, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, ticaret borsası ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden kiralanmış olabilir.
  4) Yukarıda sayılanlar dışında kalan diğer tüzel kişiler ile gerçek kişilerden kiralanmış olabilir.
  5) Yatırım yeri kamu kurum ve kuruluşları dışında gerçek ya da tüzel kişilerden kiralanmış ise kira sözleşmesinin noter tasdikli olması şarttır.
  -Yeni tesis, tamamlama ve kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenileme başvurularında ;
  1) Tahsis / irtifak / kiralama süresi Tebliğin (2016/37numaralı Tebliğ) yayım tarihinden itibaren en az 7 (yedi) yıl olacaktır.
  2) Köy tüzel kişiliğine ait yerlerde mutlaka Kaymakamlık onayının alınması gerekir.
  3) Organize sanayi bölgesi, tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi ve ihtisas küçük sanayi sitesinde yapılacak yatırımlar için alınan arsa tahsis/irtifak belgesi bağlı oldukları mevzuata göre alınır.
  4) 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanununa göre kurulmuş serbest bölgelerde yapılacak yatırımlar için başvuru kabul edilmez.
  – Yatırımın yapılacağı yerin hisseli olması halinde;
  a) Hissedarlardan birisinin başvurusu halinde diğer hissedarlardan muvafakat alınmalıdır.
  b) Ulusal mevzuat gereği alınması gereken tüm yasal izin ve ruhsatlardan başvuru sahipleri sorumludur.
  – Aynı parselin birden fazla kişi tarafından kiralanarak başvuru yapılması halinde;
  a) Kiralanan alan sunulan yatırım projesi için yeterli olmalıdır.
  b) Kiralama, başvuru yılı itibariyle en az 7 (yedi) yıl süreli ve noter tasdikli olmalıdır.
  c) Ulusal mevzuat gereği alınması gereken tüm yasal izin ve ruhsatlardan başvuru sahipleri sorumludur.

  YATIRIM KONULARINA İLİŞKİN DİĞER AÇIKLAMALAR
  – Aynı proje kapsamında farklı ürün ya da ürün gruplarının işlenmesi ve paketlenmesine yönelik proje teklifi yapılamaz.
  Örneğin, sütün işlenmesine yönelik faaliyette bulunan bir işletmede meyve, sebze gibi başka bir ürünün işlenmesi ya da paketlenmesi gibi bir proje başvurusu yapılamaz. Ancak, ilgili mevzuatına uygun olması koşuluyla soğuk hava depolarında farklı ürün ya da ürün gruplarının depolanmasına yönelik projeler kabul edilir.
  – Üretim kapasitesine uygun soğuk hava ve/veya şoklama ünitesi bulunmayan büyük baş, küçük baş ve kanatlı hayvan kesimhaneleri, su ürünleri, et ve süt işleme tesisi projeleri hibe desteği kapsamında değerlendirilmez. Yasal mevzuata uygun bir soğuk hava ve/veya şoklama deposuna sahip olunduğu belgelenen başvurular ise söz konusu soğuk hava deposunun, tesisin yapılacağı parselde yer alması ve tesis ile bir bütünlük arz etmesi halinde hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  Örneğin faal olan bir soğuk hava deposu işleten yatırımcı et işleme tesisi için başvuruda bulunduğunda soğuk hava deposunun tesis ile aynı parselde yer alması halinde projede soğuk hava deposu bulunması şartı aranmaz ve bu başvurular yeni tesis olarak yapılır.
  – Kapasite artırımı – teknoloji yenileme başvurularında yapılacak ünite mevcut tesisle aynı parselde yer almalıdır. Ancak seralarda kullanılmak üzere yenilenebilir enerji ünitesi konulu başvurularda güneş enerjisi kullanılması halinde teknik gerekçelerin açıklanması ve ilgili mevzuata aykırı olmaması durumunda paneller başka parselde yer alabilir.
  – Kapasite artırımı – teknoloji yenileme başvurularında işleme, paketleme ve depolama tesislerinde depolama ünitesi ek ünite olarak yapılacak ise kapasitesinin tesisin kapasitesi ile uyumlu olması gerekmektedir.
  Örneğin tohum işleme, paketleme ve depolama tesisinde tesisin depolama kapasitesi yetersiz ise bu durumda tesis kapasitesi ile uyumlu olması şartıyla çelik silo dışındaki depolama yapısı da hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  Zeytinyağı konusunda;
  – Yeni tesis proje başvurularında iki fazlı sistem olması koşulu aranmaz.
  – Tamamlama projesi başvurularında sunulan projelerin iki fazlı sistem olması koşulu aranmaz
  – Kapasite artırımı-teknoloji yenileme projesi başvurularında iki fazlı tesisler ile üç fazlı tesislerin iki fazlı sisteme dönüştürülmesine yönelik projeler değerlendirilir.
  – Meyve ve/veya sebze (kayısı, incir, domates, biber vb.) kurutma tesisi projelerinin iklimlendirme unsurlarını içermesi şarttır.
  

• BAŞVURU ŞARTLARI

  A. Başvuru Sahiplerinde Aranacak Özellikler:
  1) Tebliğin 8 inci maddesinde belirtilen yatırım konularını gerçekleştirmek üzere hazırlanacak proje başvuruları gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılır.
  2) Kırsal ekonomik alt yapı konularından kırsal turizm ve el sanatları ve katma değerli ürünler hariç başvuru sahibi gerçek ve tüzel kişilerin, Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemine veya Bakanlık tarafından oluşturulmuş diğer kayıt sistemlerine son başvuru tarihinden önce kayıtlı olması gerekir.
  – Başvuru sahibi tüzel kişiliğin Bakanlık tarafından oluşturulan Çiftçi Kayıt Sistemine veya Bakanlık tarafından oluşturulan diğer kayıt sistemlerine kaydı esastır. Bu nedenle tüzel kişiliği oluşturan bireylerin ayrıca kayıt olmaları gerekmemektedir.

  3) Tüm yatırımlara yönelik proje konularına başvurabilecek tüzel kişilerin idari ve mali açıdan kamudan bağımsız olması gerekir.
  4) Tüm yatırımlar için son başvuru tarihinden önce kurulan;
  a) Kollektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler ve bunların aralarında oluşturdukları ortaklıklar,

  – Kollektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketlerin aralarında oluşturulacak ortaklıklar için görev, sorumluluk, ortaklıktaki payların detaylı olarak belirlendiği noter tasdikli sözleşme yapılmalıdır. Başvurular, ortaklığı oluşturan tüzel kişiliklerden birisi adına yapılır.
  – Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemine veya Bakanlık tarafından oluşturulan diğer kayıt sistemlerine kayıtlı olmayan şirketler de, yukarıda belirtilen nitelikleri sağlayan şirketlerle ortaklık yaparak ortak üye olarak projeye katılabilir. Ancak, başvuru sahibi, mutlaka Bakanlık tarafından oluşturulan Çiftçi Kayıt Sistemine veya Bakanlık tarafından oluşturulan diğer kayıt sistemlerine başvuru tarihinden önce kayıtlı olmalıdır.
  – Ortaklıklar oluşturularak başvuru yapılması durumunda, proje başvuru sahibi tüzel kişilik yatırımcı sıfatı ile tüm uygulamaları gerçekleştirecektir. Satın alma işlemleri ve tüm finansal işlemler (faturaların düzenlenmesi, ödemeler vb.) başvuru sahibi ortak tarafından gerçekleştirilecektir. Ortaklık sonucunda yeni bir tüzel kişiliğin oluştuğu ve bu tüzel kişiliği de başvuru sahibi ortağın temsil ettiği kabul edilmektedir. Ortaklık şeklindeki başvurularda, satın alma işlemleri, özellikle fatura düzenlenmesi ve ödemelerle ilgili konularda sonradan çıkabilecek sorunlar nedeniyle bu husus başvuru sahipleri tarafından dikkate alınmalıdır.

  b) Tarımsal amaçlı kooperatifler, birlikler ile bunların üst birlikleri ekonomik yatırım konularına tüzel kişilik olarak başvurabilirler.
  ? Tarımsal amaçlı kooperatifler, üretici birlikleri ve bunların üst birlikleri (tüzel kişilikler)
  5) Dördüncü fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen kuruluşlar, kuruluş tüzüklerinde/ ana sözleşmelerinde belirtilen faaliyet alanları ile ilgili yatırım konularına başvurabilir.
  – Başvuruya esas proje konusunun kuruluş tüzüklerinde/ana sözleşmelerinde bulunan faaliyet konuları arasında yer alması gerekmektedir.
  Örneğin Tarımsal amaçlı kooperatiflerin, ekonomik faaliyetlere yönelik bir yatırım konusuna başvuru yapabilmesi için, Bakanlık tarafından onay verilmiş tüzüğünde, o yatırımı yapabileceği konusunda bir hüküm bulunması ve son genel kurulda gündeme alınıp karara bağlanmış olması gereklidir.
  – Tüzel kişiler başvuruları ile birlikte, halen geçerli olan tüzük/ana sözleşmesinin yer aldığı Ticaret Sicil Gazetesi ile Tebliğin Resmi Gazete’de yayım tarihinden sonra Ticaret ve Sanayi Odasından alınmış Faaliyet Belgesini vermelidirler.
  6) Dördüncü fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen kuruluşların proje başvurusu, hibe sözleşmesi imzalanması ve uygulamaların gerçekleştirilmesi konularında yetkili kurullarından son başvuru tarihinden önce yetki almış olması ve bu yetki belgesini proje başvurularında ibraz etmiş olmaları gerekir.
  – Bu programa proje başvurusu yapılması, ortaklık kurulması, hibe sözleşmesi imzalanması ve uygulamaların gerçekleştirilmesi konularında yetkili kurullarından son başvuru tarihinden önce yetki almış olması ve bu yetki belgesini proje başvurularında ibraz etmelidir.
  – Başvuruda bulunacak tüzel kişilikler, yetkili kurul ve/veya organlarından; Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programına başvuru, ortaklık yapılması, hibe sözleşmesi imzalanması ve uygulamaların gerçekleştirilmesi konularında yetki almış olmalıdır. Bu yetki belgesi hibe başvuruları ile birlikte sunulmalıdır.

  – Örneğin, hibe başvurusu şirket adına yapılıyorsa, başvuruyu imzalayarak sunan kişinin yetkilendirildiğine dair yetkili organ kararı, kooperatif adına kooperatif başkanı tarafından yapılan bir başvuruda ise, kooperatif başkanına yetki veren yönetim kurulu kararı (kooperatif genel kurul kararı ile yönetim kurulu bu tip yetkilendirmeler için yetki almışsa) hibe başvurusu ekinde verilmelidir.
  B. Uygun olmayan başvuru sahipleri
  – Tebliğin 11 inci maddesinde açıklanan gerçek ve tüzel kişilikler haricindekiler hibe başvurusunda bulunamazlar.
  – Önceki tebliğler kapsamında hibe sözleşmesi imzalayan yatırımcılardan yatırımını henüz nihai rapora bağlayamayanlar hibe başvurusunda bulunamazlar.

• HİBE KAPSAMINDA SAYILAN PROJE MALİYETLERİ

  A. Hibe desteği kapsamındaki proje gider esasları:
  Tebliğ kapsamında hibe desteği verilecek proje giderlerinin;
  a) Yatırımcı ile akdedilen hibe sözleşmesinden sonra gerçekleştirilmesi,
  b) Hibe sözleşmesi ekinde sunulan tatbikat projesinde belirtilmiş olması ve hibe desteği verilecek proje giderleri kapsamında yer alması,
  c) Hibe sözleşmesi ekinde sunulan proje bütçesi tablosundaki hibeye esas proje giderlerinin, tüm başvurularda 13 üncü maddesinde belirtilen limitlerin içerisinde kalması.
  ç) Hibe sözleşmesi ekinde sunulan iş planında öngörülen yatırım süresi içerisinde gerçekleşmesi, hibe desteği kapsamındaki giderlerin Bakanlık tarafından yayımlanan satın alma kitabında belirtilen kurallara uygun olarak gerçekleştirilmesi ve belgelere dayandırılması gerekir.
  B. Hibe desteği verilen proje gider kalemleri:
  1) Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde; öngörülen yatırım projesinin ayrılmaz bir parçası ve projenin faaliyete geçmesi için kaçınılmaz olan bu maddede giderler, ilgili bölümlerde belirtilen istisnalar geçerli olmak kaydıyla hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
  2) Yatırım uygulamalarına ait;
  a) İnşaat işleri alım giderlerine,
  b) Makine, ekipman ve malzeme alım giderlerine,
  hibe desteği verilir.
  3) Yatırımcılar tarafından, proje kapsamında satın alınacak ve hibe desteği verilecek tüm makine, ekipman, malzeme ve inşaat işleri ihale sonucunda belirlenen yüklenicilerle yapılacak sözleşmeler kapsamında sağlanır.
  4) Yatırımcılar ve ortakları tarafından sürekli çalıştırılan düzenli, dönüşümlü, yarı-zamanlı ve geçici olarak işe alınmış kişiler, kamu çalışanları, kamu kurumları ile kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlar yüklenici olamaz.
  5) Hibeye esas proje tutarını oluşturan, hibe desteği verilecek proje giderleri mutlaka teknik projeye ve piyasa etütlerine dayandırılır ve proje başvurularında ayrıntılı olarak belirtilir.
  6) Hibe sözleşmesine bağlanan hibeye esas proje tutarı uygulama sürecinde artırılamaz. Ancak sözleşmeye bağlanan tutarı aşmamak kaydıyla gider kalemleri arasında ilgili maddelerde belirtilen kısıt ve limitlere aykırı olmamak üzere aktarımlar yapılabilir.
  7) Yatırımcı, hibeye esas proje giderlerinden inşaat ve makine ekipmanı ayrı ayrı ihale edebileceği gibi bu giderlerin tamamını tek bir ihale şeklinde de gerçekleştirebilir.
  C. İnşaat işleri alım giderleri:
  1) Program kapsamında hibe desteği verilecek inşaat işleri alım giderleri, projenin faaliyete geçmesi için kaçınılmaz olan inşaat işlerini kapsar.
  2) Yeni yatırım başvurularında hibeye esas proje gideri sadece inşaat faaliyetinden ibaret olamaz. Ancak çelik silo, soğuk hava deposu ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanan sera yatırımları sadece inşaat faaliyetinden ibaret olabilir.
  3) İnşaatın yapılma yöntemi ile kullanılacak teknolojiyi açıklayan, inşaat işleriyle doğrudan ilgili malzeme, işçilik, makine, ekipman kullanım veya iş makinesi giderlerini kapsayan ve gider türü, ölçü birimi, miktar, birim fiyat ve tutar ayrıntılarını da ihtiva eden taslak yapım şartnameleri ve uygulama aşamalarını süreleriyle birlikte gösterir bir iş programı da proje başvuruları ekinde sunulur.
  4) İnşaat işleriyle ilgili mimari, statik, elektrik, sıhhi tesisat ve çevre düzenlemesine ait uygulama projelerinin ve bu projelere ait metraj ile keşif özetlerinin imzalı suretleri incelenmek üzere hibe sözleşmesi ekinde sunulmuş olması gerekir. İnşaat işleriyle ilgili mimari, statik, elektrik, sıhhi tesisat ve çevre düzenlemesine ait uygulama projelerinin hazırlayan kişinin ilgili meslek odasına kayıtlı olması şarttır.
  5) İdari kısımlarla ilgili harcamalar, hibeye esas inşaat giderinin % 15’ini, çevre düzenlemelerinde de hibeye esas inşaat giderinin % 15’ini aşamaz.
  Örneğin: 500 bin TL inşaat giderinde %15*500 = 75 bin TL
  6) İdareye ait personel odaları, yatakhane, yemekhane, bakıcı evi, teşhir ve satış reyonu, bekçi kulübesi idari kısım olarak değerlendirilir, bahçe duvarı, çit, tesis bahçesinin düzenlenmesi gibi bölüm ve bunlara ait giderler çevre düzenlenmesi olarak değerlendirilir ve bu maddenin beşinci fıkrası gereği işlem görür.

  *Bakıcı evi hibeye esas proje maliyeti içinde 60 bin TL yi aşamaz.
  *Çevre düzenlemesinde çim ekimi, ağaç alımı, aydınlatma, sulama sistemi gibi giderler projelendirilmesi halinde hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

  7) Mesken ve benzeri yapıları kapsayan proje başvuruları hibe desteği kapsamında değerlendirilmez.
  8) İnşaat işleri ile ilgili ulusal mevzuat gereğince alınması gerekli izin, ruhsat, denetim işleri ve uygulamalarda yapılması zorunlu olan tüm işlemlerin yerine getirilmesinden yatırımcılar sorumludur.
  9) Çelik silo, sera ve soğuk hava deposu yatırımları hariç, yeni tesis ve tamamlama yatırımlarında inşaat gideri hibeye esas proje tutarının % 80’inden fazla olamaz. Kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenilemeye yönelik yatırımlarda ise inşaat gideri hibeye esas proje tutarının %20 ‘sinden fazla olamaz.
  Örneğin;
  – Hibeye esas proje tutarı 1.000.000 TL. ise bu tutarın en fazla 800.000 TL. si inşaat gideri, 200.000 TL.si makine-ekipman gideri olmalıdır. Bu tutarı aşan kısımlar ise ayni katkı olarak gösterilmelidir.
  – Hibeye esas proje tutarı 600.000 TL. ise bu tutarın en fazla 480.000 TL. si inşaat gideri, 120.000 TL.si makine-ekipman gideri olmalıdır.
  10) Yenilenebilir enerji olarak jeotermal kaynağın kullanılacağı yatırımlarda kuyu maliyetinin hibe desteğinden yararlanabilmesi için; elde edilen enerjinin mevcut veya bu Tebliğ kapsamında kurulacak tesiste kullanılması şarttır. Sadece jeotermal kuyu için hibe desteği verilmez.

  *Jeotermal kuyu ile ilgili hibe ödemesi yapılabilmesi için sondaj neticesinde pompa tecrübesi sonucu yeterli suyun çıkarılması ve işletme ruhsatının alınmış olması gerekmektedir.
  *Jeotermal kuyunun farklı parselde olması durumunda isale hattına hibe desteği ödenmez.

  11) Yenilenebilir enerji olarak jeotermal, biyogaz, güneş ve rüzgar enerjisi kullanacak bütün yatırım konularında yenilenebilir enerji üretimi mevcut veya bu Tebliğ kapsamında kurulacak tesisin kurulu güç üzerinden hesaplanan yıllık enerji ihtiyacının en az % 51 ini en fazla % 110 unu karşılayacak şekilde projelendirilmesi halinde hibe desteğinden faydalandırılır. Elde edilen enerji; mevcut veya bu Tebliğ kapsamında kurulacak tesisteki enerji ihtiyacının % 110 unu aşması durumunda elde edilen toplam enerji ile tesiste ihtiyaç duyulan enerji oranlanarak hibe ödemesi yapılır. Bu oranların dışında kalan kısımlar ayni katkı olarak karşılanır.
  12) Yenilenebilir enerji olarak biyogaz, güneş ve rüzgar enerjisi kullanarak elektrik üretecek bütün yatırım konularında enerjinin ulusal şebekeye bağlanması şarttır. Bu maddenin on birinci fıkrasında belirtilen kriterlerin karşılanması şartı ile hibe ödemeleri bağlantı sözleşmesinde belirtilen kurulu güç üzerinden yapılır. Bağlantı sözleşmesinde belirtilen gücün, bağlantı izni ve ruhsatı veren kurumdan kaynaklanan sebeplerle, projesinde öngörülen kurulu gücün %51’in altına düşmesi ve bu durumun da resmi belgelerle tespit edilmesi halinde, yenilenebilir enerji üretim tesisi başvurularında hibe sözleşmesi tasfiye edilerek teminat yatırımcıya iade edilir. Yenilenebilir enerji üretimi, başvuruya esas yatırım projesinin bir ünitesi ise, bu durumda projede enerji ünitesine ait giderler hibeye esas proje tutarından düşürülerek, yatırımın geri kalan kısmı hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

  Yapılacak işlerle ilgili Teknik Şartnameler;
  – Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel Teknik Şartnamesi ile yürürlükte olan ilgili diğer şartnamelerine uygun olarak düzenlenmeli veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teknik Şartnamelerinin kullanılacağı yatırımcı tarafından taahhüt edilmelidir. Ayrıca hazırlanacak olan bu teknik şartnamede kullanılacak malzemelerin niteliği marka verilmeden detaylı olarak açıklanmalıdır.
  – Hibe başvuru aşamasında, proje başvuru sahibi inşaat işlerine yönelik olarak avan veya uygulama/tatbikat/kati proje sunmak konusunda serbesttir. Ancak, hibe sözleşmesi aşamasında onaylanmış tatbikat/uygulama projeleri sunulması zorunludur.
  – Proje başvuru sahipleri tarafından, avan projelere dayanılarak oluşturulacak hibeye esas proje tutarlarında oluşabilecek yanılmalar ve sapmalardan proje sahipleri sorumludurlar.

  Avan proje ile başvurulması halinde;
  – Hazırlatılacak mimari projeye uygun makine yerleşim planı, inşaat, elektrik ve sıhhi tesisat projeleri yaklaşık maliyetleri veya toplam inşaat alanının Çevre ve Şehircilik Bakanlığının metrekare birim fiyatları ile hesaplanan yaklaşık maliyeti başvuru dosyasında bulunmalıdır. Bu durumda projelerde onay şartı aranmaz. Hibe sözleşmesi aşamasında ise ilgili kanun ve mevzuatlara uygun proje değişiklikleri yapılabilir, bu durumda oluşacak fiyat artışları ayni katkı olarak karşılanır.

  Tatbikat projesi ile başvurulması halinde;
  – Mimari, statik, elektrik, sıhhi tesisat vb. projeler ile bunların ayrıntılı metraj ve yaklaşık maliyetlerinin sunulmuş olması gerekir. Hibeye esas bu projenin; Serbest Müşavirlik Mühendislik Belgesi ve/veya Büro Tescil Belgesine sahip, gerekli meslek disiplinlerini (Ziraat Mühendisi, İnşaat Mühendisi vb.) barındıran kurum ya da kişi/kişilerce hazırlanmış ve onaylanmış olması gerekmektedir.
  D. Makine, ekipman ve malzeme alım giderleri:
  1) Program çerçevesinde yapılacak yeni makine, ekipman ve malzeme alımları, üretimi de içeren bir proje bütününün parçası olduğu takdirde finanse edilir.
  2) Yeni yatırım başvurularında hibeye esas proje gideri sadece makine ve ekipman alım giderinden ibaret olamaz.
  – Çelik silo ve soğuk hava deposuna ait giderlerin tamamı yeni tesis başvurularında inşaat gideri olarak bütçelendirilebilir.
  – Mevcut tesisin (örneğin BÜİ/HÜİ/SÜİ) bir unsuru olarak yapılacak çelik silo ya da soğuk hava deposuna ait kapasite artırımı – teknoloji yenilenmesine yönelik başvurularda da giderlerin tamamı inşaat gideri olarak bütçelendirilebilir.
  3) Tamamlama ve kapasite artırımı ve/veya teknoloji yenilenmesine yönelik proje tekliflerinde hibeye esas proje tutarının tamamı makine ve ekipman alım giderinden ibaret olabilir.
  4) Makine ve ekipman alımlarında, alım bedeli ile proje sahasına teslim giderleri, montaj giderleri tek bir alım faturası şeklinde düzenlenmesi durumunda hibe desteği verilir. Ayrı faturalandırılması durumunda sadece mal alım bedeline hibe desteği verilir.
  5) Makine ve ekipman ile ilgili taslak teknik şartname proje başvuruları ekinde sunulur ve projede kullanım amacı belirtilir.
  6) Makine, ekipman ve malzeme alım giderleri kapsamında, demirbaş eşya, mobilya, mefruşat alımı gibi giderler ve tesis tamamlandıktan sonra tesisin işletilmesine yönelik hammadde veya malzeme giderlerine hibe desteği verilmez. Ancak kırsal ekonomik altyapı yatırımlarından kırsal turizm konusunda yapılan başvurularda demirbaş eşya, mobilya, mefruşat alım giderleri hibe kapsamında değerlendirilir.
  7) Trafo satın alımları hibe desteği kapsamında değildir.
  8) Yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üreten tesisler hariç enerji nakil hattı satın alımları hibe desteği kapsamında değildir.
  9) Yeni tesis ve tamamlama konusu dışında jeneratör satın alımları hibe desteği kapsamında değildir.
  10) Bilişim sistemleri ve eğitimi ile ilgili satın alımlar; makine, ekipman ve malzeme alım giderleri kapsamında değerlendirilir.
  11) Ekonomik yatırım konularında makine, ekipman ve malzeme alım giderlerine ait teknik şartnameyi, metraj ve keşfi, makine yerleşim planını ve bina büyüklüğü ile alınan makinelerin uyumlu olduğuna dair raporu hazırlayan ve tasdik eden kişilerin ilgili meslek odasına kayıtlı olması şarttır.

  – Kırsal ekomomik alt yapı yatırımlarından çiftlik faliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri hariç, kendinden hareketli/çekilebilir makine, taşınabilir depo vb. giderlere hibe desteği verilmez. Küçükbaş/Büyükbaş için modern sabit yatırımlarda kullanılacak yem karma makinesinin hibe desteğinden faydalanabilmesi için sabit olması şartı aranmaz.
  E. Proje kaynaklarından karşılanamayacak giderler:
  1) Tebliğin 16 ve 17 inci maddelerinde açıklanan proje giderlerine uygun olmayan ve hibe desteği kapsamı dışında kalan giderler şunlardır:
  a) Her türlü borçlanma giderleri,
  b) Faizler,
  c) Başka bir kaynaktan finanse edilen harcama ve giderler,
  ç) Kira giderleri,
  d) Kur farkı giderleri,
  e) Arazi, arsa ve bina alım bedelleri,
  f) Bina yakıt, su, elektrik ve apartman aidat giderleri,
  g) Ayrı faturalandırılmış nakliye, montaj giderleri,
  ğ) Bankacılık giderleri,
  h) Denetim giderleri,
  ı) KDV de dahil iade alınan veya alınacak vergiler,
  i) İkinci el mal alım giderleri,
  j) Proje yönetim ve danışmanlık giderleri,
  k) Makine tamir ve parça alım giderleri. (Örneğin: Kurutma fırınının içerisinde bulunan yıpranmış/arızalı fırın paletlerinin tamiri ya da değiştirilmesi.)
  l) Laboratuvar sarf malzemeleri.
  2) Program kapsamında; hibe sözleşmesi onaylanmayan projelerle ilgili yapılan hiçbir harcama karşılanmaz, bu giderlerden dolayı herhangi bir sorumluluk ve yükümlülük üstlenilmez.
  3) Bakanlık tarafından yayımlanan satın alma kitabında belirtilen usul ve esaslara uygun olarak gerçekleştirilmeyen, belgelendirilmeyen ve ibraz edilmeyen her türlü satın alma giderleri, hibeye esas gider kapsamında olsa dahi hibe desteğinden karşılanmaz.
  F. Ayni katkılar:
  1) Proje sahiplerinden, ortaklarından veya işbirliği yapılan kişi ve kuruluşlardan herhangi biri tarafından hibe sözleşmesi öncesi edinilmiş arazi, bina, makine ve ekipmanlar, ayni katkı olarak proje yatırım tutarına dahil edilmez.
  2) Hibe sözleşmesi imzalandıktan sonra, hibeye esas proje giderleri dışında kendi kaynaklarını kullanarak yatırımcılar tarafından bina, malzeme, makine ve ekipman ile işgücüne yönelik olarak yapılacak herhangi bir katkı, yatırım süresi içerisinde tamamlanması koşulu ile ayni katkı olarak değerlendirilir. Ancak, iş takvimleri ve uygulamalar sırasında bu katkıların, hibeye esas proje giderlerine yönelik kullanımlar yapılmadan önce veya eşzamanlı olarak yatırımcı tarafından tamamının gerçekleştirilmesi zorunludur. Başvuru sahipleri, bu hususları başvuru formlarında taahhüt ederler.
  3) Ayni katkılar hibeye esas proje giderleri kapsamında öngörülmüş satın alımlardan ayrı bağımsız ihaleler veya gerçekleşmeler şeklinde yapılır.

  – Ancak zorunlu hallerde birlikte ihaleye çıkılması da mümkündür. Bu durumda ihale sonrası oluşacak tutarda tenzilat söz konusu ise aradaki fark hibeye esas proje tutarından düşülür.
  – Örneğin, hibeye esas tutar 1.000.000 TL.,ayni katkı tutarı 200.000 TL. toplam proje tutarı 1.200.000 TL, ihale sonrası oluşan toplam tutar ise 1.000.000 TL. olsun. Eğer hibeye esas ve ayni katkı (inşaat keşif metrajı ile makine ekipman) cetvellerinde genel bir kırım söz konusu ise, bu durumda ihale sonrası oluşan tenzilat tutarı 1.200.000 – 1.000.000=200.000 TL olduğundan gerçekleşen bu tenzilat hibeye esas proje tutarı ile ayni katkı kalemlerinde oransal olarak (kırım yapılarak) düşülür. Eğer sadece hibeye esas inşaat keşif metrajı ile makine ekipman cetvelinde kırım yapıldı ise; bu durumda hibeye esas proje tutarı 1.000.000 – 200.000 = 800.000 TL. olur. Ayni katkı ise başlangıçtaki tutar olan 200.000 TL. olarak kalır.

  4) Başvuru aşamasında ayni katkı olarak taahhüt edilen işlerin projede öngörülen nitelik ve nicelikte gerçekleştirilmesi şarttır.
  – Bu husus il müdürlüğü tarafından mahalinde izlenir ve rapora bağlanır.
  5) Bu kapsamda yapılacak ayni katkılar, yatırımcının yapmakla yükümlü olduğu katkı payının yerine ikame edilemez.
  – Ayni katkıda fiziki gerçekleşme esas alınır, ayni katkıda gösterilen inşaat, makine-ekipman için ayrıca ihale yapma zorunluluğu yoktur.
  – Toplam proje tutarı 1.200.000 TL olan hibe başvurusuna ait bütçe içerisinde hibeye esas proje tutarı, ayni katkı ve toplam proje tutarı dağılımı şu şekilde oluşturularak sunulabilir:

  Örnek :
  A-Hibeye Esas Proje Tutarı
  Mal alımları (18 kalem) : 440.000 TL
  İnşaat İşleri (2 ünite; 88 kalem) : 560.000 TL
  Toplam : 1.000.000 TL
  B- Ayni Katkı Tutarı
  Mal alımları (4 kalem) : 55.000 TL
  İnşaat İşleri (1 ünite; 14 kalem) : 145.000 TL
  Toplam : 200.000 TL
  C- Toplam Proje Tutarı (A+B) : 1.200.000 TL

  – Proje sahipleri tarafından taahhüt edilen ayni katkı, mutlaka bir iş karşılığı olmalı ve bütçe büyüklüğü ile birlikte iş kalemi olarak hibe başvuru formları bütçe tablolarında belirtilmelidir. Ayni katkı kapsamında belirtilen işin karşılığı olan tutarın uygulama aşamasında aynı tutarda gerçekleşmesinden ziyade, taahhüt edilen işin yapılması gerekmektedir. Bu nedenle de mutlaka hibe başvuru formları ve bütçe formlarında ayni katkı bölümlerinde yapılması planlanan işler ayrıntılı olarak belirtilmelidir.
  – Örneğin, hibeye esas proje tutarı büyüklüğü limiti içerisine girmediği için, yatırımın gerekliliği olan bir makinenin ve/veya inşaatın bir bölümüne ait gider tutarının tamamının kendi kaynakları kullanılarak temin edileceği ve/veya gerçekleştirileceği proje sahibi tarafından taahhüt edilmişse, hibe sözleşmesi akdedildikten sonra inşaat işleri ile ilgili ayni katkı, inşaatın uygulama sırasına uygun olarak yatırımcı tarafından yerine getirilmelidir. Yatırımcının inşaat ile ilgili ayni katkısı gerçekleşmeden ve inşaat bir bütün olarak tamamlanmadan makine,ekipman, malzeme alımı ile ilgili hibe ödemesi talep edilemez. Makine,ekipman, malzeme alımı ile ilgili yatırımcının taahhüt ettiği ayni katkı yerine getirilmeden mal alımı ile ilgili hibe desteği talep edilemez.

Kaynaklar;

– 2016-2020 Kırsal Kalkınma Hibeleri Uygulaması Başladı (Ekonomik Yatırımlar)

– 2016-2020 Tarıma Dayalı Kırsal Kalkınma Hibeleri (Tüm İller)

– KKYDP 11. Etap Tebliğ-Uygulama Rehberi